Mijn favoriete verhaal gaat over deze plaquette. We zien Willem van Oranje met in zijn rechterhand het document van de oprichting van de Leidse Universiteit. In februari 1575 overhandigde hij dat aan Jan van Hout en Jan van der Does die rechts naast hem staan: de eerste bestuursleden van de universiteit. In zijn linkerhand heeft de Prins een beeldje van Minerva, de godin van de wijsheid. Op de onderste helft staan twee Leidenaren die een Spanjaard uit de stad verdrijven. De kunstenaar Theo van de Vathorst heeft hiermee willen uitbeelden: ‘de vijand verdreven – een universiteit gekregen.’ Prachtig toch!
Op het eerste ontwerp stonden twee mannen die de Spanjaard de stad ‘uit knuppelden’. De universiteit vond echter dat er een vrouw bij moest staan. Want ook de vrouwen hadden in 1574 een belangrijke rol gespeeld. Het eerste, originele ontwerp is nog te zien in de garderobe van het Academiegebouw.
De eerste vrouwelijke student pas in 1878; de eerste vrouwelijke hoogleraar in 1929 en eerste vrouwelijke rector magnificus in 2021. En nu: een vrouw op deze plaquette. Bravo!
